สัญญาก่อนสมรส

คดีฟ้องบังคับตามสัญญา เปลี่ยนแปลงเพิกถอนข้อสัญญา บริการร่างสัญญาก่อนสมรส #ทนายสัญญาก่อนสมรสThanuLaw

: คู่สมรสสามารถทำสัญญาในเรื่องทรัพย์สินไว้เป็นพิเศษก่อนหรือขณะจดทะเบียนสมรส ให้แตกต่างจากที่กฎหมายกำหนดไว้ได้

   ทำภายหลังจะเป็นสัญญาระหว่างสมรส

: เป็นเรื่องทรัพย์สินเท่านั้น จะทำเรื่องอื่นไม่ได้ โดยการจัดการสินสมรสร่วมกันจะเป็นไปตาม ป.พ.พ. ม.1476 เว้นแต่กำหนดกันไว้ในสัญญาก่อนสมรส ตาม ป.พ.พ. ม. 1476/1

: หากข้อความใดขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือระบุให้ใช้กฎหมายประเทศอื่นบังคับเรื่องทรัพย์สิน ข้อความนั้นตกเป็นโมฆะ

ตัวอย่าง สัญญาที่บังคับได้ เช่น

1. ดอกผลของสินสมรส เช่น ค่าเช่าที่ดินของภริยาที่มีอยู่ก่อนสมรส เงินปันผล ให้ตกเป็นของภริยาแต่เพียงผู้เดียว

2. บ้านและที่ดินซึ่งเป็นสินส่วนตัว ให้ตกเป็นสินสมรส

3. เงินเดือนของภริยา ให้ตกเป็นของภริยาแต่เพียงผู้เดียว / ส่วนเงินเดือนของสามี ให้ตกเป็นสินสมรส

4. เงินฝากบัญชีธนาคาร ชื่อของใคร ให้ตกเป็นของฝ่ายนั้น

ตัวอย่าง สัญญาที่บังคับไม่ได้ ตกเป็นโมฆะ เช่น

1. สามีจะต้องไม่แบ่งเงินเดือนไปอุปการะเลี้ยงดูบุตรที่เกิดจากภริยาเก่า หรือมารดาของสามี

2. ให้บุตรที่จะเกิดมาในอนาคต อยู่ใต้อำนาจปกครองของสามีแต่เพียงผู้เดียว

3. สามีไม่ต้องอุปการะเลี้ยงดูภริยา

4. ตกลงกันล่วงหน้าในเรื่องการแบ่งทรัพย์สินหลังการหย่า

5. ข้อความระบุให้ใช้กฎหมายประเทศอื่นมาบังคับใช้

6. ห้ามฝ่ายหญิงเล่นการพนัน ห้ามฝ่ายชายมีชู้ หากฝ่าฝืน ยินยอมให้ปรับ 5,000 บาท

7. ให้ทรัพย์สินเป็นสินส่วนตัวของฝ่ายหนึ่ง แต่ให้อีกฝ่ายรับผิดในหนี้เพียงผู้เดียว

8. ฝ่ายชายตกลงจะให้ค่าตอบแทนหญิงเดือนละ 10,000 บาท

แบบของสัญญา มี 2 ประเภท

1. จดแจ้งข้อตกลงไว้ในทะเบียนสมรสพร้อมกับการจดทะเบียนสมรส หรือ

2. ทำเป็นหนังสือสัญญา ลงลายมือชื่อคู่สมรส พร้อมกับพยาน 2 คน แล้วแนบไว้ท้ายทะเบียนสมรส โดยต้องจดแจ้งในทะเบียนสมรสว่าได้มีสัญญาแนบไว้ด้วย

ผลผูกพัน : เฉพาะคู่สมรสเท่านั้น ไม่มีผลถึงบุคคลภายนอกผู้ทำการโดยสุจริต

การแก้ไขเปลี่ยนแปลงหรือบอกเลิกสัญญา : ต้องได้รับอนุญาตจากศาลเท่านั้น ป.พ.พ. ม.1467

การฟ้องขอให้บังคับตามสัญญา : กรณีคู่สมรสอีกฝ่ายไม่ยอมปฏิบัติตามข้อสัญญา เช่นไม่ยอมแบ่งทรัพย์สินตามที่ตกลง

การขอให้เปลี่ยนแปลงเพิกถอนข้อสัญญา

: โดยคู่สมรสทั้งสองฝ่ายยินยอม ขั้นตอนจะต้องยื่นคำร้องขออนุญาตต่อศาลเท่านั้น เมื่อศาลมีคำสั่งให้แจ้งไปยังนายทะเบียน เพื่อจดแจ้งไว้ในทะเบียนสมรส

เอกสารประกอบ

1. ใบสำคัญการสมรส

2. สัญญาก่อนสมรส 

3. หนังสือให้ความยินยอม

4. บัตรประจำตัวประชาชน

5. Passport แปลภาษาไทย

ค่าขึ้นศาล : 200 บาท

ตัวอย่าง คำพิพากษาศาลฏีกา ที่น่าสนใจ

ประเด็น : ตกลงให้บ้านพร้อมที่ดิน ซึ่งเป็นสินส่วนตัว ตกเป็นสินสมรส บังคับใช้ได้

คำพิพากษาศาลฎีกา 6711/2537

   การที่โจทก์จำเลยทำความตกลงในเรื่องทรัพย์สินระหว่างสามีภริยา โดยจำเลยให้สัญญาว่าบ้านพร้อมที่ดินซึ่งเป็นสินส่วนตัวของจำเลยให้เป็นสินสมรส จึงเป็นกรณีที่คู่สมรสจดแจ้งข้อความอันเป็นสัญญาก่อนสมรสไว้ในทะเบียนสมรสพร้อมกับการจดทะเบียน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1466 เมื่อไม่ปรากฏว่ามีข้อความขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน ย่อมมีผลใช้บังคับได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1465 วรรคสอง

ประเด็น : สัญญาก่อนสมรส ไม่ได้จดแจ้งในทะเบียนสมรสว่าได้มีสัญญาแนบไว้ด้วย ถือว่าทำไม่ถูกแบบ ตกเป็นโมฆะ

คำพิพากษาศาลฏีกาที่ 3346/2532

   สัญญาก่อนสมรสที่ผู้ร้องและจำเลยทำขึ้นมีข้อความว่า ให้ทรัพย์สินที่มีอยู่ก่อนสมรสตกเป็นสินสมรสนั้น เมื่อปรากฏว่าผู้ร้องและจำเลยมิได้จดแจ้งข้อความอันเป็นสัญญาก่อนสมรสไว้ในทะเบียนสมรสพร้อมกับการจดทะเบียนสมรส หรือมิได้ทำสัญญาก่อนสมรสเป็นหนังสือลงลายมือชื่อคู่สมรสและพยานอย่างน้อย 2 คนแนบไว้ท้ายทะเบียนสมรส และได้จดไว้ในทะเบียนสมรสพร้อมกับการจดทะเบียนสมรสว่าได้มีสัญญานั้นแนบไว้ สัญญาก่อนสมรสดังกล่าวย่อมตกเป็นโมฆะ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1466 เมื่อทรัพย์สินดังกล่าวถูกโจทก์ยึดขายทอดตลาดชำระหนี้ ผู้ร้องจึงไม่มีสิทธิร้องขอกันส่วนของผู้ร้องตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 287

ประเด็น : ต้องทำพร้อมกับจดทะเบียนสมรส ถ้าทำภายหลัง ก็มิใช่สัญญาก่อนสมรส แต่เป็นสัญญาระหว่างสมรส ซึ่งมีสิทธิบอกล้างได้ในขณะเป็นสามีภริยาหรือภายใน 1 ปีนับแต่หย่าขาด

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2497/2552

   เมื่อโจทก์จำเลยตกลงกันในขณะจดทะเบียนสมรสว่า ไม่ประสงค์จะให้บันทึกเกี่ยวกับทรัพย์สิน แม้ภายหลังในวันเดียวกันทั้งสองฝ่ายจะมาขอบันทึกเพิ่มเติ่มว่าจำเลยมีที่ดิน 1 แปลงจะยกให้โจทก์ บันทึกครั้งหลังนี้ก็มิใช่สัญญาก่อนสมรสตาม ป.พ.พ. มาตรา 1466 แต่เป็นสัญญาเกี่ยวกับทรัพย์สินที่สามีภริยาทำไว้ต่อกันตามมาตรา 1469 ซึ่งต่างฝ่ายต่างมีสิทธิตามกฎหมายที่จะบอกล้างได้ในขณะที่ยังเป็นสามีภริยากันอยู่หรือภายในกำหนด 1 ปีนับแต่วันที่ขาดจากการเป็นสามีภริยากันก็ได้ แต่ไม่กระทบกระเทือนถึงสิทธิของบุคคลภายนอกผู้ทำการสุจริต การที่จำเลยยื่นคำให้การและฟ้องแย้งขอเลิกสัญญาถือเป็นการแสดงเจตนาบอกล้างในขณะยังเป็นสามีภริยากันอยู่แล้ว จำเลยมีสิทธิเรียกร้องที่ดินคืนได้

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ที่เกี่ยวข้อง

มาตรา 1465 ถ้าสามีภริยามิได้ทำสัญญากันไว้ในเรื่องทรัพย์สินเป็นพิเศษก่อนสมรส ความสัมพันธ์ระหว่างสามีภริยาในเรื่องทรัพย์สินนั้น ให้บังคับตามบทบัญญัติในหมวดนี้

   ถ้าข้อความใดในสัญญาก่อนสมรสขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือระบุให้ใช้กฎหมายประเทศอื่นบังคับเรื่องทรัพย์สินนั้น ข้อความนั้นๆเป็นโมฆะ

มาตรา 1466 สัญญาก่อนสมรสเป็นโมฆะ ถ้ามิได้จดแจ้งข้อตกลงกันเป็น สัญญาก่อนสมรสนั้นไว้ในทะเบียนสมรสพร้อมกับการจดทะเบียนสมรสหรือมิได้ทำเป็นหนังสือลงลายมือชื่อคู่สมรสและพยานอย่างน้อย 2 คนแนบไว้ท้ายทะเบียนสมรส และได้จดไว้ในทะเบียนสมรสพร้อมกับการจดทะเบียนสมรสว่าได้มีสัญญานั้นแนบไว้

มาตรา 1467 เมื่อสมรสแล้ว จะเปลี่ยนแปลงเพิกถอนสัญญาก่อนสมรสนั้นไม่ได้ นอกจากจะได้รับอนุญาตจากศาล

   เมื่อได้มีคำสั่งของศาลถึงที่สุดให้เปลี่ยนแปลงเพิกถอนสัญญาก่อนสมรสแล้ว ให้ศาลแจ้งไปยังนายทะเบียนสมรสเพื่อจดแจ้งไว้ในทะเบียนสมรส

มาตรา 1468 ข้อความในสัญญาก่อนสมรสไม่มีผลกระทบกระเทือนถึงสิทธิของบุคคลภายนอกผู้ทำการโดยสุจริต ไม่ว่าจะได้เปลี่ยนแปลงเพิกถอนโดยคำสั่งของศาลหรือไม่ก็ตาม

มาตรา 1476 สามีและภริยาต้องจัดการสินสมรสร่วมกันหรือได้รับความยินยอมจากอีกฝ่ายหนึ่งในกรณีดังต่อไปนี้

(1) ขาย แลกเปลี่ยน ขายฝาก ให้เช่าซื้อ จำนอง ปลดจำนอง หรือโอนสิทธิจำนอง ซึ่งอสังหาริมทรัพย์หรือสังหาริมทรัพย์ที่อาจจำนองได้

(2) ก่อตั้งหรือกระทำให้สุดสิ้นลงทั้งหมดหรือบางส่วนซึ่งภาระจำยอม สิทธิอาศัย สิทธิเหนือพื้นดิน สิทธิเก็บกิน หรือภาระติดพันในอสังหาริมทรัพย์

(3) ให้เช่าอสังหาริมทรัพย์เกิน 3 ปี

(4) ให้กู้ยืมเงิน

(5) ให้โดยเสน่หา เว้นแต่การให้ที่พอควรแก่ฐานานุรูปของครอบครัวเพื่อการกุศล เพื่อการสังคม หรือตามหน้าที่ธรรมจรรยา

(6) ประนีประนอมยอมความ

(7) มอบข้อพิพาทให้อนุญาโตตุลาการวินิจฉัย

(8) นำทรัพย์สินไปเป็นประกันหรือหลักประกันต่อเจ้าพนักงานหรือศาล

   การจัดการสินสมรสนอกจากกรณีที่บัญญัติไว้ในวรรคหนึ่ง สามีหรือภริยาจัดการได้โดยมิต้องได้รับความยินยอมจากอีกฝ่ายหนึ่ง

มาตรา 1476/1 สามีและภริยาจะจัดการสินสมรสให้แตกต่างไปจากที่บัญญัติไว้ในมาตรา 1476 ทั้งหมดหรือบางส่วนได้ก็ต่อเมื่อได้ทำสัญญาก่อนสมรสไว้ตามที่บัญญัติในมาตรา 1465 และมาตรา 1466 ในกรณีดังกล่าวนี้ การจัดการสินสมรสให้เป็นไปตามที่ระบุไว้ในสัญญาก่อนสมรส

   ในกรณีที่สัญญาก่อนสมรสระบุการจัดการสินสมรสไว้แต่เพียงบางส่วนของมาตรา 1476 การจัดการสินสมรสนอกจากที่ระบุไว้ในสัญญาก่อนสมรสให้เป็นไปตามมาตรา 1476

ข้อแนะนำเพิ่มเติมจากทนายความ

1. เพื่อความสะดวก โดยส่วนใหญ่ ทางสำนักงานเขตหรือที่ว่าการอำเภอ มักจะให้ใช้ทำสัญญาแนบไว้พร้อมทะเบียนสมรส

2. ข้อความท้ายสัญญา ต้องระบุด้วยว่า "สัญญาอีกหนึ่งฉบับมอบไว้ให้สำนักงานทะเบียน"

3. ควรทำบัญชีรายการทรัพย์สินแนบท้ายสัญญาฯ ด้วย

รับว่าความทั่วประเทศ

ยินดีให้คำปรึกษากฎหมาย

เปิดบริการทุกวัน เวลา 7.00 - 18.00 น.

ช่องทางการติดต่อ กดที่ไอคอน